ΕΞΑΡΘΡΗΜΑ & ΑΣΤΑΘΕΙΑ ΩΜΟΥ

Ο ώμος είναι μια από τις μεγαλύτερες και πιο σύνθετες αρθρώσεις του σώματος. Έχει την μεγαλύτερη κινητικότητα από οποιαδήποτε άλλη άρθρωση, γι’ αυτό και τις περισσότερες πιθανότητες εξάρθρωσης αντίστοιχα.

Τι είναι η αστάθεια στον ώμο;


Φυσιολογικά όταν ο ώμος κινείται, η κεφαλή του βραχιονίου μένει κεντραρισμένη στην ωμογλήνη, εξασφαλίζοντας έτσι σταθερότητα αλλά και κίνηση. Στην αστάθεια αυτός ο μηχανισμός χάνει την ισορροπία του και έχουμε μειωμένο έλεγχο ή/και μεγαλύτερη κίνηση της κεφαλής του βραχιονίου με κίνδυνο την ολική (βγάλσιμο) ή μερική εξάρθρωση της (υπερεξάρθρημα). Η κίνηση, που συνήθως προκαλεί εξάρθρημα, λόγω αστάθειας, είναι το απότομο σήκωμα του χεριού ψηλά και πίσω, όπως όταν πετάμε ένα αντικείμενο.

Δυστυχώς, μετα το πρώτο εξάρθρωμα η τάση για υποτροπη είναι μεγάλη καθώς  συχνά υπάρχουν βλάβες σε δομες του ώμου.

Τα εξαρθρήματα έχουν κατευθύνσεις ανάλογα με το που καταλήγει η κεφαλή με τα περισσότερα να είναι τα πρόσθια.




Ποια είναι τα συμπτώματα που πιθανόν να υποδηλώνουν αστάθεια;


  • Γενικευμένος πόνος σε ηρεμία στην άρθρωση του ώμου
  • Δυσκαμψία στον ώμο με δυσκολία προθέρμανσης πριν τον αθλητισμό
  • Αδυναμία σε συγκεκριμένες κινήσεις που περιέχουν στροφή
  • Αίσθηση μυϊκού σπασμού, ή πιάσιμο βαθιά στην άρθρωση
  • Πόνος όταν το χέρι φτάνει προς τα πίσω ή πάνω από το ύψος των ώμων
  • Ανησυχία κατά τον ύπνο με το χέρι πάνω από το κεφάλι σε απαγωγή και εξω στροφή
  • Μυρμήγκιασμα ή κάψιμο στο κάτω μέρος του βραχίονα και στο χέρι ή τοπικό μούδιασμα του δέρματος που υπερκαλύπτει τον δελτοειδή μυ
  • Ευαισθησία της πρόσθιας και οπίσθιας επιφάνειας του ώμου.

Ποιοι τύποι αστάθειας υπάρχουν;

Υπάρχουν 2 τύποι αστάθειας του ώμου που επηρεάζουν τη θεραπεία που θα ακολουθηθεί.

Τραυματική αστάθεια

Το κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα της τραυματικής αστάθειας είναι ότι ο ώμος βγηκε από την άρθρωση εξαιτίας κάποιου χτυπήματος ή βίαιης κίνησης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό δομών (νεύρα, μύες σύνδεσμοι) μεσα και γύρω από τον ώμο.

Συνήθως η κεφαλή του βραχιονίου εξαρθρώνεται προς τα εμπρός και προς τα κάτω. Έτσι, ο σύνδεσμος στο μπροστινό μέρος του ώμου διατείνεται υπερβολικά και τραβάει τραυματίζοντας μέρος του επιχειλίου χόνδρου από την ωμογλήνη. Εάν ο επιχείλιος χόνδρος αποκολληθεί με αυτόν τον τρόπο ονομάζεται «βλάβη Bankhart».

Μερικές φορές κατά το εξάρθρωμα μπορεί να δημιουργηθεί ένα βαθούλωμα (εμπιεστικό κάταγμα) στην οπίσθια επιφάνεια της κεφαλής του βραχιονίου, καθώς η κεφαλή βγαίνει με δύναμη από την ωμογλήνη. Αυτό είναι γνωστό ως «βλάβη Hill-Sachs».

Ατραυματική αστάθεια

Ορισμένα άτομα έχουν «χαλαρές αρθρώσεις» και αυτό το ονομάζουμε συνδεσμική χαλαρότητα. Στα άτομα αυτά πιθανόν να μην υπάρχει κάποιο ατύχημα/συμβάν αλλά η άρθρωση σταδιακά γίνεται ασταθής, ειδικά μετά από με συγκεκριμένες, επαναλαμβανόμενες κινήσεις του χεριού (π.χ. ρίψη, κολύμπι).

Ακόμα, υπάρχουν γενετικές παθήσεις που προκαλούν χαλάρωση στις αρθρώσεις και προδιαθέτουν στην ανάπτυξη αδυναμίας ή αστάθειας στον ώμο. Αυτό είναι γνωστό ως ατραυματική αστάθεια.

Καλο είναι να γνωριζουμε, ότι κάποιες φορές δεν είναι ξεκάθαρο εάν πρόκειται για καθαρά τραυματικό ή συγγενές πρόβλημα αστάθειας, καθώς οι δύο καταστάσεις μπορεί να επικαλύπτονται σε κάποιο βαθμό.








Τι εξετάσεις χρειάζονται;


Η ακτινογραφία μας δίνει την δυνατότητα να δούμε την θέση των οστών και τυχόν βλάβες τους. Η αξονική και μαγνητική τομογραφία μας επιτρέπουν να δούμε τι συμβαίνει και με τις υπόλοιπες δομές (μύες, τένοντες, σύνδεσμοι) και να εντοπίσουμε τυχόν φθορές στο χόνδρο και τον θύλακα.



Ποια είναι η θεραπεία ;


Στην συντηρητική θεραπεία τα όπλα μας είναι η χρήση φαρμάκων για μείωση του πόνου και της φλεγμονής και η φυσιοθεραπεία που εκτός των παραπάνω συμβάλει στην ενδυνάμωση των μυών που συγκρατούν την κεφαλή του βραχιονίου κατά την στάση και μετά κατά την δραστηριότητα.

Όμως, το εξάρθρημα έχει και μηχανικό υπόβαθρο και η προτεινόμενη θεραπεία εξαρτάται από την έκταση της βλάβης. Έτσι, χειρουργική παρέμβαση συνήθως συνιστάται:

– εάν διαπιστωθεί ότι η αστάθεια δυσχεραίνει τις επαγγελματικές, αθλητικές ή καθημερινές δραστηριότητες
– εάν η άρθρωση κινδυνεύει μελλοντικά από βλάβες που προκαλούνται από τα επαναλαμβανόμενα εξαρθρήματα. Τα τραυματισμένα στοιχεία μπορούν να επουλωθούν, αλλά όχι πάντα σε ικανοποιητικό βαθμό. Για το λόγο αυτό, μετά από κάθε ανάλογο επεισόδιο, η κεφαλή του βραχιονίου συγκρατείται όλο και λιγότερο στην άρθρωση και υπάρχει κίνδυνος εξαρθρήματος.


Κινδυνεύει ο ώμος μου εάν δεν ακολουθήσω κάποια θεραπεία ;

Μετά από ένα επεισόδιο εξαρθρήματος ή υπεξαρθρήματος συχνά προκαλούνται σημαντικές φθορές στα δομικά στοιχεία της άρθρωσης. Ο θύλακος, οι σύνδεσμοι και ο επιχείλιος χόνδρος μπορεί να διαταθούν, να σχιστούν ή να αποκολληθούν από το οστό. Με κάθε πρόσθετο επεισόδιο, μπορεί να συμβεί περαιτέρω βλάβη ιστού, αυξάνοντας την τάση για μελλοντική αστάθεια. Έτσι, ο ώμος κινδυνεύει όλο και περισσότερο σε περίπτωση που δεν ακολουθήσει ένα πρόγραμμα αποκατάστασης.

Ο κίνδυνος αυτός εξαρτάται:
– από την κατάσταση του ώμου (όσο περισσότερο έχει φθαρεί, τόσο δυσκολότερα αποκαθίσταται)
– από τη χρήση του στην καθημερινή σας ζωή.

Έρευνες δείχνουν ότι οι νεότεροι ασθενείς έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες  να υποστούν επαναλαμβανόμενο εξάρθρημα στον ώμο. Από την άλλη μεριά, οι ασθενείς άνω των 40 ετών έχουν να αντιμετωπίσουν επιπλέον δυσκολίες κυρίως λόγω της αυξημένης συχνότητας συνοδού ρήξης τενόντων του στροφικού πετάλου.


Αρχές Φυσικοθεραπείας μετά από επεισόδιο εξαρθρήματος ή υπεξαρθρήματος

Τα αναλγητικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση του πόνου. Ο ασθενής διατηρεί μία άνετη θέση, είτε με ένα μαξιλάρι που τοποθετείται μεταξύ του βραχίονα και του κορμού, είτε με φάκελο ακινητοποίησης.




Το συντηρητικό πρόγραμμα αποκατάστασης πρέπει να είναι εξατομικευμένο και να βασίζεται στον τύπο του εξαρθρήματος και την κατάσταση του ώμου, καθώς και τις ανάγκες του ασθενούς.

Το πρόγραμμα αποκατάστασης αποτελείται από συνδυασμό:

  • ασκήσεων ενδυνάμωσης των μυών της ωμοπλάτης,
  • ασκήσεων δυναμικής σταθεροποίησης,
  • ασκήσεων ιδιοδεκτικότητας
  • νευρομυϊκή επανεκπαίδευση και βαθμιαία επιστροφή στις επιθυμητές δραστηριότητες.

Ποιες είναι οι κατευθυντήριες οδηγίες για μετά το χειρουργείο ;


Η φυσιοθεραπεία είναι σημαντική για την πλήρη αποκατάσταση του ώμου μετά από χειρουργείο αστάθειας.

Είναι απαραίτητο να ακολουθήσετε τις οδηγίες που θα σας δοθούν αρχικά για το ποιες κινήσεις απαγορεύονται στο αρχικό στάδιο της αποκατάστασης. Για παράδειγμα, η έξω στροφή του ώμου αποφεύγεται για περίπου 6 εβδομάδες, προκειμένου να προστατέψουμε τα στοιχεία που αποκαταστάθηκαν μέχρι να επουλωθούν.

Πρωταρχικός στόχος μετά το χειρουργείο είναι η μείωση του πόνου. Καθώς ο πόνος βελτιώνεται, ο φυσιοθεραπευτής θα σας δείξει ασκήσεις για να ξεκινήσετε να ανακτάτε την κίνηση του ώμου. Παράλληλα, σύντομα θα προχωρήστε σε ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών. Όσο περισσότερο δυναμώσουν οι μύες του ώμου, τόσο λιγότερο κινδυνεύει από εξάρθρημα βελτιώνοντας το χειρουργικό αποτέλεσμα. Η διάρκεια αποχής από την εργασία εξαρτάται από το επάγγελμα του ασθενούς, ένας υπάλληλος γραφείου επιστρέφει πολύ νωρίτερα από έναν χειρωνακτη.

Δείτε και το άρθρο μας με τις γενικές συμβουλές για μετά το χειρουργείο.

Ο φυσικοθεραπευτής κατόπιν συνεννόησης με τον θεράποντα γιατρό θα σας συμβουλέψει σχετικά με το πότε είναι ασφαλές να επιστρέψετε στην εργασία και κατόπιν στις υπόλοιπες δραστηριότητές σας. Γενικά, σε διάστημα 5-6 εβδομάδων, μπορείτε να κινήσετε σχεδόν φυσιολογικά τον ώμο. Ωστόσο, η έξω στροφή συχνά είναι περιορισμένη γιατί αποφεύχθηκε για κάποιο διάστημα αλλά επανέρχεται πλήρως με τη φυσιοθεραπεία. Η αποκατάσταση θα συνεχιστεί έως ότου επανέλθετε σε όλες τις κανονικές σας δραστηριότητες και αθλήματα. Τέλος, δεν μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι δε θα υπάρξει ποτέ ξανά εξάρθρημα, καθώς εξαρτάται από τη σοβαρότητα των βλαβών που αποκαταστάθηκαν και από τη χρήση που υφίσταται ο ώμος (επικίνδυνα αθλήματα, ατυχήματα, κα).




Το ιατρείο


Ιστορικά αξίζει να αναφέρουμε ότι το κέντρο Χειροθεραπευτικής Φυσικοθεραπείας  Hands • ΩΝ είναι μια διάδοχος κατάσταση του γνωστού εργαστηρίου φυσικοθεραπείας του συνάδελφου Γιώργου Καράμπαλη. Ο διατηρητέος αυτός χώρος ανακαινίστηκε σύμφωνα με τα νέα πρωτόκολλα υγείας και ασφάλειας, αλλά και σεβασμό στην κλασσική αισθητική του.